SÁCH: NHỮNG NGƯỜI MÔN ĐỆ CHÚA SAI ĐI
Lm. Frank S. Salmani
Chương 13
NHỮNG NGƯỜI LÃNH ĐẠO NHƯ MỘT “THÂN THỂ” CON NGƯỜI
Lời Chúa:
- 1 Côrintô 12:12-26
Tóm Lược:
- Giống như thân thể con người, Giáo Hội hoạt động hữu hiệu nhất khi mọi chi thể của toàn thân thể đều vận hành theo đúng phần vụ chức năng của mình.
- Khi Giáo Hội hay bất cứ phong trào nào hoạt động như là một hội đoàn thay vì là một thân thể, thì Giáo Hội hay tổ chức đó trở thành mục tiêu của chia rẽ và xung đột.
- Các tổ chức thì áp đặt cấu trúc từ bên ngoài, còn thân thể thì tự nó có những cơ cấu nội tại và tự nhiên được xây dựng từ bên trong thân thể ấy.
- Là các chi thể của thân thể Chúa Kitô, chúng ta buộc phải luôn luôn lắng tai nghe Đầu của thân thể là Chúa Giêsu.
- Khi một phần của thân thể bị yếu bệnh, chúng ta phải cùng làm việc để chữa trị chứng bệnh hoặc để cắt bỏ phần đau bệnh ấy khỏi thân thể.
- Giáo Hội và PT Cursillo hoạt động hữu hiệu tốt nhất khi vận hành với tư cách là một thân thể thay vì là một đoàn thể.
Thân thể con người là một bộ máy thật là huyền diệu! Trong thân thể con người có rất nhiều tế bào khác nhau, nào là tế bào thần kinh, nào là tế bào máu, tế bào cơ bắp, vân vân… Mỗi loại tế bào có công dụng riêng, cùng với nhau và với toàn cơ thể vận hành, tạo nên một sinh vật toàn diện. Những tế bào làm việc chung với nhau rất khả quan bởi vì mỗi tế bào thi hành phần vụ riêng của mình. Các tế bào không ganh tị nhau – tế bào máu không phàn nàn tại sao mình lại không là tế bào thần kinh. Các tế bào cũng chẳng bỏ phiếu để biết mình làm việc như thế nào. Chúng vận hành theo đúng công dụng riêng của chúng. Nếu chúng vận hành không đúng, thân thể cảm thấy đau đớn ngay. Khi các tế bào bao tử nổi loạn, chúng ta ắt bị rối loạn tiêu hóa. Khi các tế bào não bộ vận hành lệch lạc, chúng ta ắt sẽ bị chứng mất trí, bị bệnh tâm thần hay tổn thương bộ não. Khi các tế bào máu vận hành không đúng với công dụng của chúng, chúng sẽ dẫn tới chứng ung thư hay bệnh bạch cầu. Điểm chính là, khi các thành phần riêng lẻ của thân thể không thực hiện được các công dụng của chúng, thì thân thể sẽ lâm bệnh.
Hình ảnh Thánh Phaolô dùng là một hình ảnh rất thích hợp khi Ngài gọi Giáo Hội là một thân thể, bởi vì giống như một cơ thể con người, mọi thành phần trong Giáo Hội phải vận hành đúng với phần vụ của mình thì mới giữ Giáo Hội được mạnh khỏe. Bới vậy, chúng ta là thân thể của Chúa Kitô; Chúa Giêsu là đầu, còn chúng ta đều là chi thể, là những tế bào giống như tế bào trong thân thể con người, chúng ta không thể vận hành đơn độc, mà phải cùng làm việc với nhau vì lợi ích của thân thể. Nếu có phần nào trong thân thể lâm bệnh. Phần ấy phải được chữa trị ngay hoặc phải cắt bỏ đi. Tất cả những gì có thể làm được thì phải làm hầu giữ cho thân thể được khỏe mạnh. Điều này áp dụng rất thích hợp với Phong Trào Cursillo và các người lãnh đạo. Là những người lãnh đạo, chúng ta cũng giống như các tế bào của thân thể con người, phải vận hành theo đúng công dụng riêng để giữ cho Phong Trào Cursillo được khỏe mạnh. Điều làm cho việc giữ Giáo Hội hay các phong trào như Phong Trào Cursillo lẽ ra được khỏe mạnh thì lại trở thành vấn đề khó khăn là vì lắm khi chúng ta xem Giáo Hội như là một hội đoàn hay một tổ chức hơn là một thân thể. Nếu chúng ta phân biệt được hai khía cạnh ấy, chúng ta sẽ thấy được ý nghĩa của việc giữ cho Giáo Hội hay bất cứ phong trào nào càng khỏe càng tốt.
Các hội đoàn đều là những cơ cấu quyền lực và quyền bính, với bao luật lệ để giữ cho cơ cấu được kết chặt với nhau. Thực ra, áp dụng luật lệ thì chẳng có gì là sai trái cả, nhưng trong một hội đoàn thường thường luật lệ lại hay độc đoán, chuyên quyền. Các tổ chức ít khi dựa trên phần vụ, mà chỉ dựa vào chuyện các thành viên có thích hợp với cơ cấu và với các nguyên tắc luật lệ hay không. Nói thế không có nghĩa là thân thể không cần có luật lệ, nhưng thường thì luật lệ được áp đặt chứ không phải là phát sinh tự nhiên. (Chúng ta sẽ đi sâu hơn một chút vào chi tiết trong chốc lát). Hầu hết những nhóm nào hoạt động giống như một hội đoàn thì không tránh khỏi gặp khó khăn: nào là nội bộ đánh đấm nhau, nào là chia rẽ, nào là tranh giành quyền lực. Rất nhiều khi trong các tổ chức, việc sắp xếp nhân sự thường không đúng người đúng chỗ. Trong các hội đoàn, thường hay xảy ra chuyện: “Không phải bạn biết công việc là được chọn, mà bạn phải quen biết “người ta” nữa!” Ví dụ: thường thường các thủ lãnh Cursillo được chọn vào toán trợ tá Khóa Cuối Tuần hay vào Văn Phòng Điều Hành không phải vì họ luôn luôn làm việc khả quan nhất, mà vì họ là những người được lòng nhất hay có nhiều bạn bè nhất. Khi chúng ta nói: “ồ! toàn là phe nhóm!“, thì tức là chúng ta muốn nói một nhóm, bất luận là loại nhóm gì, được điều hành giống như một hội đoàn vậy. Trong các hội đoàn, không phải phần vụ hay khả năng là điều quan trọng nhất, song đẳng cấp, tính cách thâm niên, địa vị hoặc được lòng nhiều người, đó mới là điều quan trọng nhất. Hiện tượng này ta thường thấy trong thương trường. Một vài người có đẳng cấp cao nhất trong một công ty nhưng lại có thể là những người kém khả năng, kém trình độ, thế mà vẫn được lưu giữ ở địa vị lãnh đạo mãi. Những tổ chức kiểu như vậy chỉ tổ tạo ra ganh tị, xung đột và tinh thần thấp kém mà thôi.
Khác với một hội đoàn, một thân thể không phải là một cơ cấu. Thân thể không quan tâm tới những luật lệ được thiết lập, mà chỉ lưu tâm đến nhiệm vụ. Xin hiểu cho rằng, chúng tôi không có ý nói một thân thể không có một cơ cấu, mà chỉ nói một thân thể không phải là một cơ cấu. Một thân thể vẫn cần có những luật lệ để mà tồn tại hầu cho phép thân thể ấy vận hành theo cách riêng của nó, nhưng các luật lệ phải căn cứ vào nhiệm vụ và sự cần thiết. Những luật lệ trong một thân thể chỉ có để giữ cho thân thể khỏe mạnh mà thôi. Như vậy, một con mắt vẫn mãi mãi phải là một con mắt, một bàn tay phải luôn luôn vận hành với tư cách là một bàn tay. Một cái răng không thể muốn làm một cái ngón chân, cũng như một cái cùi chỏ không thể nào bị lôi cuốn vận hành như một đầu gối. Mỗi phần tử hay mỗi “tế bào” vận hành theo luật thiên nhiên của nó. Những luật ấy chính là những “điều cốt yếu” của thân thể, không có chúng, thân thể không thể hoạt động được.
Cùng một thể thức như vậy, Giáo Hội và các phong trào của Giáo Hội hoạt động như là một thân thể. Mỗi phần tử hay mỗi tế bào có một phần vụ trong thân thể. Mỗi phần vụ đều khác nhau và không phải phần cơ thể nào cũng có thể vận hành cách nào cũng được. Người giáo dân điều hành đâu phải là Linh Hướng. Vị Linh Hướng không phải là người giáo dân Khóa Trưởng điều phối Khóa Ba Ngày Cuối Tuần. Mỗi người có mỗi nhiệm vụ riêng. Nhờ đâu cấu trúc này tồn tại với nhau được? Nó tồn tại được với nhau là nhờ bởi quyền lực hợp nhất của Chúa Giêsu. Mỗi chi thể của toàn thân thể đều quy về Cái Đầu, ắt sẽ hoàn thành được phần vụ riêng của mình. Và những nguyên tắc quy luật chung trong Thân Thể Chúa Kitô là gì? Đơn giản lắm! Muốn cho Thân Thể Chúa Kitô vận hành đúng đắn, các thành phần lãnh đạo trong Thân Thể ấy phải thực sự quan tâm đến việc phục vụ, đến sự từ bỏ mình và hy sinh, chứ đừng trông vào địa vị hay mong được người ta nhìn nhận.
Thánh Phaolô không hề nói Giáo Hội là một hội đoàn hay tổ chức. Khi Giáo Hội hoạt động với tư cách là một tổ chức, thì chúng ta sẽ thấy có những “cục bộ nhóm“, kéo bè kéo đảng, “phò” một chánh xứ, một linh mục hay một cá nhân nào đó, trong khi lẽ ra chúng ta chỉ phải trung thành với Chúa Giêsu Kitô mà thôi. Chính vì vậy mà Thánh Phaolô đã tỏ ra bực mình với Giáo đoàn Côrintô khi ngài thấy họ chia rẽ – một nhóm thì theo Phêrô, nhóm khác theo Apôlô, nhóm khác nữa theo Phaolô. Loại chia rẽ này sẽ xảy ra nếu chúng ta không thực hiện chức năng giống như một thân thể. Bất cứ lúc nào Giáo Hội hoạt động như một tổ chức, thì không sao tránh khỏi lâm bệnh. Là những người lãnh đạo trong Phong Trào Cursillo, chúng ta không thể quan tâm tới đẳng cấp của chúng ta hay việc mình làm nó quan trọng tới cỡ nào. Câu hỏi mà mỗi một người môn đệ phải đặt ra cho mình là: “tôi có đang chu toàn phần vụ của riêng tôi trong Thân Thể Chúa Kitô không?” Nếu câu trả lời là “Có”, thì chúng ta sẽ không có chia rẽ và xung đột như thường thấy xảy ra trong nhiều nhóm. Các thứ ganh tị sẽ bị loại trừ, và chúng ta sẽ hân hoan trước việc lành mà mỗi chi thể của thân thể có khả năng thực hiện.
Chúa Giêsu đã để lại cho chúng ta một sứ mạng cao cả là mang thế giới đến cho Chúa. Nếu Giáo Hội và Phong Trào Cursillo của chúng ta trở thành sức mạnh trong thế giới, chúng ta phải hoạt động ít giống như một hội đoàn hơn. mà hãy hoạt động giống như một thân thể nhiều hơn – đó là Thân Thể Chúa Kitô. Thiên Chúa Ba Ngôi là hình ảnh hoàn hảo của một cộng đồng hoạt động như là một thân thể. Giữa Ba Ngôi Thiên Chúa không hề có ganh tị, cũng không hề có tranh đua. Mỗi Ngôi hiểu rõ vai trò riêng của Mình trong nhiệm thể của Thiên Chúa Ba Ngôi. “Cả Ba Ngôi Thiên Chúa đều hành động như là một đơn vị duy nhất. Ba Ngôi không hành động biệt lập với nhau. Đồng thời… mỗi Ngôi Vị Thiên Chúa có phần vụ riêng của mình, tuy riêng biệt nhưng vẫn cùng đồng nhất“. Chúng ta hẳn đã nghe câu này: “Chúng tôi đã gặp kẻ thù rồi và kẻ thù ấy chính là chúng tôi đó!” Thường thường chúng ta lại là kẻ thù tệ hại nhất của chính chúng ta. Satan không tìm cách đánh phá hoại Giáo Hội chỉ từ bên ngoài mà thôi. Hắn là tổ sư của xung đột và chia rẽ, và chính các hội đoàn hay tổ chức đang là những vùng đất màu mỡ cho những hạt giống chống đối nhau đâm chồi nẩy lộc. Chúng ta thường nói về sự hiệp nhất trong Giáo Hội, hiệp nhất giữa các Kitô hữu, nhưng “sự hiệp nhất thực sự trong Giáo Hội không nên được tổ chức ra, mà phải được thi hành”. Sự kiện Giáo Hội “là” Giáo Hội (tự bản chất) thì quan trọng hơn là “một” Giáo Hội (theo hình thức). Sứ mạng của Chúa Kitô không có liên quan gì tới các hội đoàn cả, nhưng liên quan tới tinh thần đức tin vì tinh thần ấy thúc bách chúng ta ra đi và “loan truyền” Tin Mừng cho mọi người. Do vậy mà Chúa Giêsu đã không thiết lập một Giáo Hội hay là tôn giáo có tổ chức. Sứ vụ của Chúa được dựa trên lời Chúa nói, tuy bình dị nhưng sâu sắc, đó là: “Các người hãy canh tân đời sống. Nước Trời đã đến gần”. Phần vụ của chúng ta là hãy sống sứ điệp này mỗi ngày cũng như mọi ngày trong đời sống chúng ta, không cần biết chúng ta là quan trọng hay không quan trọng dưới mắt người đời. Bao lâu mỗi một người môn đệ còn đi theo tiếng gọi của Chúa, bấy lâu Thân Thể Chúa Kitô còn mạnh khỏe và mãi mãi rực rỡ – một Phúc âm sống động để cho toàn thế giới nghe và thấy được.
Câu Hỏi Để Suy Niệm/ Thảo Luận:
- Những khác biệt nào là những khác biệt chính giữa một đoàn thể với một thân thể?
- Vận hành như là một thân thể có nghĩa là không cần đến tổ chức, phải không?
- Khi một Trường Lãnh Đạo hoạt động giống như một tổ chức thì nó sẽ như thế nào?
- Cái gì là cần thiết cho Phong Trào Cursillo để nó vận hành như là một thân thể?