
Đạo Công Giáo ở Nepal: Một giáo hội nhỏ nhưng năng động ở dãy núi Hy Mã Lạp Sơn
Các dòng tu Công Giáo đã đưa Kitô giáo đến Nepal—hai lần.
Năm 1703 các tu sĩ dòng Capuchin người Ý được Đức Thánh Cha giao nhiệm vụ gieo trồng đức tin ở Tây Tạng. Sáu người lên đường; hai người thành công, những người còn lại đã chết trong cuộc hành trình. Vì sự phản đối của các tu sĩ Phật giáo mộ đạo, các nhà truyền giáo đã chọn tập trung vào các thương gia ở Kathmandu, một trung tâm thương mại gần đó và ngày nay là thủ đô của Nepal. Khoảng 66 năm sau các tu sĩ dòng Capuchin bị trục xuất, khi Vương quốc Nepal thống nhất hình thành và quốc vương nghi ngờ người Công Giáo có những mối liên hệ với Công ty Đông Ản Anh quốc.
Gần 200 năm sau: vào năm 1951, các nhà truyền giáo Dòng Tên giảng đạo ở Patna, Ản Độ, đã chuyển đến Kathmandu theo lời mời của nhà vua. Vua Tribhuvan tán thành lời đề nghị của Linh mục Dòng Tên người Mỹ Marshall Moran về việc thành lập một trường học cho học sinh Nepal tại Nepal, lúc đó là quốc gia theo đạo Hindu duy nhất trên thế giới. Các tôn giáo khác không được chấp nhận; sở hữu một cuốn Kinh Thánh là bất hợp pháp.
Các tu sĩ Dòng Tên đã đồng ý với hai quy định của Nhà vua: không truyền giáo ở Nepal cũng như không rời khỏi Thung lũng Kathmandu.
Kitô giáo trỗi dậy
Ngày nay số lượng Kitô hữu ngày càng tăng. Tuy nhiên, hầu hết đều là những người theo đạo Tin Lành. Theo tờ Nepali Times, đây là “thời kỳ hoàng kim của Tin Mừng”. Một cuộc khảo sát quốc tế đã xếp hạng Nepal là quốc gia có số lượng Kitô hữu tăng nhanh nhất thế giới, với ước tính 1,3 triệu tín hữu vào năm 2020, tăng từ 7.400 tín hữu vào năm 1970.
ĐGM Anthony Sharma, vị giám chức Công Giáo đầu tiên của Nepal, cách đây 8 năm đã ước tính sô người theo Kitô giáo là hơn 2 triệu trong tổng số 29 triệu người nói chung, ngài còn cho biết: “Tuy nhiên, đối với Giáo hội Công Giáo, chúng tôi vẫn tuân theo lệnh của nhà vua. … Chúng tôi không bao giờ đi ra rao giảng Tin Mừng.” ĐGH Bênêđíctô XVI đã nâng địa vị của Giáo hội địa phương lên thành hạt đại diện tông tòa vào năm 2007. ĐGM Sharma là đại diện tông tòa đầu tiên.
Ngày nay, các linh mục, các nữ tu và các giáo dân nhiệt tình Công Giáo đang phục vụ rất tôt, đặc biệt thông qua 37 trường học (trong đó có một trường cao đẳng, 18 trường trung học và hai trường kỹ thuật), đào tạo hơn 30.000 học sinh; Caritas Nepal; và các chương trình phúc lợi xã hội cho người nghèo già cả và người mắc bệnh tâm thần.
Nhưng sô lượng người Công Giáo vẫn bị kẹt lại ở mức dưới 8.000 tín đồ trong hơn một thập kỷ. Có vẻ như thỏa thuận của Dòng Tên về việc “giảng dạy chứ không giảng đạo” tiếp tục định hình Giáo hội – và khiến việc truyền giáo gặp nhiều khó khăn. Cho đến năm 1993, đạo Công Giáo vẫn chưa được nhà nước công nhận. Mặc dù không công khai thực hiện các hoạt động tôn giáo, nhưng dần dần ngày càng có nhiều người chủ động đến với đức tin Công Giáo và chịu phép Thanh Tẩy.
‘Bước sang tuổi 90 ’
Những đứa trẻ hồ hởi trong bộ đồng phục xanh trắng rồng rắn xếp hàng ngay ngắn trong khuôn viên xinh đẹp của Trường Thánh Xavier ở Lalitpur, ở trung tâm Thung lũng Kathmandu hỗn độn, ngôi trường do Cha Moran thành lập. Hơn 2.500 học sinh từ lớp mẫu giáo đến lớp 12 đang theo học tại ngôi trường danh giá này. Trường hoạt động hoàn toàn nhờ vào sô tiền thu được từ học phí khoảng 500 đô la Mỹ một năm. Khoảng 15% học sinh được tài trợ. Hầu hết học sinh đều không phải là người theo đạo Công Giáo: “Đa sô học sinh theo đạo Phật, một sô theo đạo Hindu và một sô theo đạo Hồi — chúng tôi có các phòng cầu nguyện.”
Cha Simick, hiệu trưởng, giải thích và ngài còn cho biết thêm: “Nepal là một nơi tuyệt vời, ở đó các tôn giáo cùng tồn tại hòa bình.”
Cha Simick sinh ra ở Darjeeling, Ản Độ, là con út trong một gia đình có 9 người con. Anh trai của ngài, ĐGM
Paul Simick, là đại diện tông tòa của Nepal; em gái của các ngài, Cecilia, là nữ tu dòng Nữ tu Bác ái Nazareth.
Cạnh trường là trụ sở của Dòng Tên, Linh mục Cap Miller sống ở đó. Ngài đã bước sang tuổi 90 vào tháng 12 năm ngoái. Cha Miller từ Mỹ đến Nepal vào ngày 2 tháng 9 năm 1958.
Vị linh mục năng nổ này, khi đến Nepal vẫn chưa được thụ phong linh mục, nói một cách đầy cảm xúc: “Tôi không muốn đến đây! Nhưng tôi là một tu sĩ Dòng Tên vâng phục,” điều đó đòi hỏi tôi phải “đi đến bất cứ nơi nào trên thế giới có nhu cầu.” Ngoài công việc giảng dạy, Cha Miller còn sống tại những ngôi làng vùng sâu vùng xa, học ngôn ngữ địa phương và lấy được bằng đại học về nhân chủng học. Ngài mang quốc tịch Nepal, vốn chỉ được cấp cho những người sống ở đó ít nhất 20 năm.
Nepal trở thành một quốc gia thế tục sau khi bãi bỏ chế độ quân chủ vào năm 2008; tự do tôn giáo được quy định trong hiến pháp năm 1991, nhưng lại cấm cải đạo. Một bộ luật được quốc hội thông qua vào năm 2017 đã củng cố các quy định chống cải đạo, các quy định này đôi khi được sử dụng để chống lại những người theo Kitô giáo.
Charles Mendies
Câu chuyện đức tin của Charles Mendies và gia đình ông kể cho chúng ta nhiều điều về đời sống của Giáo hội Nepal.
Nhà thờ chính tòa Đức Mẹ Mông Triệu Thăng Thiên được xây dựng vào năm 1995. Đó là nhà thờ chính tòa duy nhất của Nepal và là công trình kiến trúc nhà thờ chính thức đầu tiên. Charles Mendies, một giám đốc công ty người Nepal, người đã lớn lên trên mảnh đất mà mẹ ông đã tặng cho Giáo hội, cho biết: “Tôi lớn lên ở đây.” “Má”, như mọi người đều gọi bà, được chôn cất trong khuôn viên nhà thờ, nơi đây bà từng điều hành một nhà mở dành cho trẻ em bị bỏ rơi.
Mendies giải thích rằng ông thừa hưởng lòng tôn kính lớn lao đối với Chúa Giêsu Kitô từ mẹ mình. Khi còn trẻ, bà chuyển từ Canada đến làm việc cho Salvation Army (Đội quân cứu tế) ở Kolkata, Ản Độ. Ở đó, bà gặp chồng mình, một người Công Giáo Ản gốc Anh. Cùng nhau, họ chuyển đến Kathmandu vào năm 1947. Gia đình của họ có thêm hai người con trai và 10 người con nuôi.
Mặc dù đã được rửa tội theo đạo Công Giáo và được các tu sĩ Dòng Tên dạy dỗ tại Trường Thánh Xavier, Mendies trở nên “thất vọng” với các nhà truyền giáo: “Thậm chí trong lớp học còn không có cây thánh giá, và chúng tôi cũng không được nghỉ lễ Giáng Sinh!”
Ông đã gặp những nhà truyền giáo Tin Lành người Mỹ cực kỳ mộ đạo. Sau đó Mendies sang Mỹ học thần học và được thụ phong linh mục trong Giáo hội Anh giáo. Trở lại Nepal vào năm 1972, ông đi đến những ngôi làng vùng sâu vùng xa, phân phát Kinh Thánh và rao giảng cho những người dân bình thường về Lời Chúa. Sự bức hại là có thật: ông bị bỏ tù tám tháng vào năm 1989, gây ra một cuộc phản đối của Liên Hợp Quốc.
Mendies giải thích: “Ngày nay, Giáo hội Tin Lành đã có thể tự lực tự cường. Họ có rất nhiều người có chuyên môn—giáo viên và bác sĩ—nhưng phần lớn những người cải đạo là từ các tầng lớp thấp hơn và những người dân tộc thiểu số, bởi vì khi họ trở thành Kitô hữu, họ thực sự được chấp nhận. Tất cả chúng tôi đều bình đẳng.”
Cuối cùng, một người bạn lâu năm của gia đình đã khiến Mendies trở lại đạo Công Giáo: Mẹ Têrêxa.
Khi làm việc ở Calcutta, Má Mendies trở nên thân thiết với Mẹ Têrêxa khi vị thánh tương lai bắt đầu công việc mục vụ mới của mình, Dòng Thừa Sai Bác Ái. Gia đình của Má Mendies và sau này là gia đình Mendies (vợ ông và ba con trai) vẫn gần gũi với thánh nhân.
Mendies hồi tưởng: “Mẹ Têrêxa nói: ‘Con phải trở lại’. Vì thế tôi đã trở lại.” Sau đó, ông trở lại với Giáo hội Công Giáo và không còn phục vụ với tư cách là linh mục Anh giáo nữa. Ông đã đi cùng với Mẹ Têrêxa đến nhiều nơi, đặc biệt là đến Hoa Kỳ. Khi Mẹ qua đời, người kế vị của Mẹ, Nữ tu Nirmala người Nepal, đã thuyết phục Charles giúp điều phối tang lễ cho Mẹ.
Khi được yêu cầu chia sẻ một câu chuyện yêu thích về những phẩm chất cao quý của vị thánh, Mendies kể lại: “Có một người Mỹ rất giàu có mang một tấm séc trị giá một triệu đô la đến Calcutta để tặng cho Mẹ. Khi họ gặp nhau, Mẹ nói với người đàn ông đó: ‘Nếu ông thực sự muốn làm điều gì đó cho tôi thì hãy về nhà yêu thương vợ mình. ’ Điều mà không ai trong chúng tôi biết, ngoại trừ người đàn ông và trực giác của Mẹ, là cặp vợ chồng này sắp ly hôn. Vì vậy, Mẹ không nhận tấm séc và việc ly hôn cũng không bao giờ xảy ra!”
Ở đầu bên kia thành phố Kathmandu có một chương trình do Dòng Thừa Sai Bác Ái điều hành từ năm 1978. Tại địa điểm của một ngôi đền đạo Hindu rất linh thiêng, nơi có nhiều người nghèo tìm đến chờ chết, các nữ tu cung cấp đồ ăn, tắm rửa và chăm sóc cuối đời cho họ. Các nữ tu “tránh xa công luận, thay vì thế các chị lại thích để hành động của mình lên tiếng hơn.”
Nguồn: National Catholic Register
Catholicism in Nepal: A Small but active Church in the Himalayas
Catholic religious orders brought Christianity to Nepal — twice.
Capuchin friars from Italy were assigned by the Pope in 1703 to plant the faith in Tibet. Six set out; two made it, the others died during the journey. Because of the opposition of devout Buddhist monks, the missionaries chose to focused on merchants in Kathmandu, a nearby trading center, and today the capital city of Nepal. The Capuchins were evicted about 66 years later, when a unified Kingdom of Nepal emerged and the monarch suspected Catholics of having links to the British East India Company.
Fast-forward almost 200 years: in 1951, Jesuit missionaries teaching in Patna, India, relocated to Kathmandu on the king’s invitation. King Tribhuvan endorsed U.S. Jesuit Father Marshall Moran’s offer to establish a school for Nepali students in what was, then, the world’s only Hindu nation. Other religions were not tolerated; possessing a Bible was illegal.
The Jesuits agreed to the King’s two rules: not to evangelize in Nepal nor to leave the Kathmandu Valley.
Christianity Surging. Today, the number of Christians is increasing. However, most of them are evangelical Protestants. It’s the “golden age of the Gospel,” according to the Nepali Times. One international survey ranked Nepal population, with an estimated 1.3 million believers in 2020, up from 7,400 in 1970.
Bishop Anthony Sharma, the country’s first Catholic prelate, estimated eight years ago that the Christian population was more than 2 million out of the 29 million general population, adding, “As far as the Catholic Church is concerned, however, we followed the instruction of the king. … We never went out preaching the Gospel.” Pope Benedict XVI raised the local Church’s status to an apostolic vicariate in 2007. Bishop Sharma was the first vicar.
Today, Catholic priests, women religious and dedicated laypeople perform great service, especially through 37 schools (including a college, 18 high schools and two technical schools), educating more than 30,000 students; Caritas Nepal; and social-welfare programs for the elderly poor and mentally ill.
But the number of Catholics has been
stuck below 8,000 believers for more than a decade. It seems that the Jesuit agreement to “teach but not preach” continues to shape the Church — and frustrate evangelization very much. Until 1993, Catholicism was not recognized by the state. In spite of not doing explicit religious activities, gradually more people of their own initiative approached the Catholic faith and were baptized.
‘Stepping Into 90’
Buoyant children in crisp blue-and-white uniforms snake in neat lines through the handsome campus of St. Xavier’s School in Lalitpur, in the center of the chaotic Kathmandu Valley, the school that Fr. Moran founded. More than 2,500 students in grades K-12 attend this prestigious institution. The school is self-sufficient based on tuition of around $500 a year. About 15% of the students receive aid. Most students are non¬Catholic: “Mostly Buddhist, some Hindu and some Muslims — we have prayer rooms,” explained the principal, Fr. Simick, adding “Nepal is a wonderful place where religions coexist peacefully.”
brother, Bishop Paul Simick, is Nepal’s apostolic vicar; their sister, Cecilia, belongs to the Sisters of Charity of Nazareth congregation.
On the school’s edge is the Jesuit residence, where Fr. Cap Miller lives.
He stepped into 90 years of age last December. Fr. Miller arrived in Nepal on Sept. 2, 1958 from the US.
“I did not want to come!” exclaimed the lively priest, who was not yet ordained when he landed. “But I was an obedient Jesuit,” which requires “going anywhere in the world where there’s need.” Besides teaching, Father Miller lived in remote villages, learned local languages and earned a degree in anthropology. He took Nepali citizenship, only allowed to a person who lives there at least 20 years.
Nepal became a secular nation after abolishing the monarchy in 2008; religious freedom was already enshrined in a 1991 constitution, but it barred conversion. A law passed by the parliament in 2017 strengthened anti-conversion rules, which have been used against Christians from time to time.
Charles Mendies
The faith story of Charles Mendies and his family tells us much about the life of the Church in Nepal.
Assumption Cathedral was built in 1995. It is the country’s only cathedral and first formal church structure. “I grew up here,” said Charles Mendies, a Nepali company manager who literally grew up on the property, which his mother donated to the Church. “Mummy,” as she was known to all, is buried on church grounds, where she once ran a home for abandoned children.
Mendies explained that he inherited a great devotion to Jesus Christ from his mother. As a young woman, she moved from Canada to work for the Salvation Army in Kolkata, India. There, she met her husband, an Anglo-Indian Catholic. Together, they moved in 1947 to Kathmandu. Their family grew to include two sons and 10 adopted children.
Although baptized Catholic and educated by the Jesuits at St. Xavier’s School, Mendies became “frustrated” with the missionaries: “There weren’t even crucifixes in the classroom, and we didn’t have Christmas off!”
He met American protestant missionaries who were intensely devout. Later Mendies went to the United States to study theology and was ordained a priest in the Anglican Church. Back in Nepal in 1972, he traveled to remote villages, distributing Bibles and educating regular people about the word of God. Persecution was real: he was imprisoned for eight months in 1989, inspiring a United Nations protest.
“Today, the Protestant Church is self-sufficient. They have a lot of professionals — teachers and doctors — but plenty of conversions are from lower classes and tribal people, because when they become Christian, they are really accepted. We are all equal,” explained Mendies.
Eventually, a lifelong family friend compelled Mendies to return to the Catholic fold: Mother Teresa.
While working in Calcutta, Mummy Mendies became close to Mother Teresa as the future saint began her new ministry, the Missionaries of Charity. Mummy’s family and later Mendies’ family (his wife and three boys), remained close to the saint.
“Mother Teresa said, ‘You have to come back,’” Mendies recalled. “So I did.” He after some time, he returned to the Catholic Church and no longer ministered as an Anglican priest. He traveled with Mother Teresa extensively, especially to the U.S. When Mother died, her successor, Nepali Sister Nirmala, persuaded Charles to help coordinate her funeral.
Asked to share a favorite story of the saint’s heavenly qualities, Mendies recounted: “A very wealthy American brought a $1-million check to Calcutta to give to Mother. While they were meeting, Mother told the man, ‘If you really want to do something for me, go home and love your wife. ’ What none of us knew, except the man and Mother’s intuition, was that the couple was close to divorce. So, she didn’t take the check, and the divorce never happened!”
At the other end of the city of Kathmandu there is a program run by the Missionaries of Charity since 1978. At the site of a very holy Hindu temple, where many poor come to die, the sisters provide food, bathing and hospice care. The sisters “shy away from publicity, preferring to let their actions speak instead.”
Author: Victor Gaetan
Source: National Catholic Register